ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΓΟΛΙΔΑ

«ΤΟ Παράδειγμα  της Κλημεντίνης (2025): Η αγορά ανεβαίνει, ο παραγωγός βυθίζεται»

Ναύπλιο – 25 Νοεμβρίου 2025

Στον κάμπο της Αργολίδας οι κλημεντινιές είναι πια έτοιμες για συγκομιδή. Οι καρποί έχουν πάρει το βαθύ πορτοκαλί χρώμα τους, όμως η εικόνα που συναντά κανείς πίσω από τα χωράφια δεν έχει καθόλου τη ζωντάνια των καρπών. Μια νέα περίοδος κοψίματος έχει ξεκινήσει, όμως για ακόμη μια χρονιά οι παραγωγοί βρίσκονται αντιμέτωποι με μια πραγματικότητα που δυσκολεύει όλο και περισσότερο την επιβίωση του πρωτογενούς τομέα.

Από το 0,70 στο 0,40… και ξανά πίσω

Η φετινή εμπορική σεζόν ξεκίνησε με συγκρατημένη αισιοδοξία. Το αρχικό 0,70 €/κιλό δημιουργούσε την αίσθηση ότι ίσως κάτι αλλάζει. Μέσα σε λίγες μέρες όμως η τιμή βυθίστηκε στα 0,50 €, ενώ λίγο αργότερα η αγορά σχεδόν «πάγωσε».

Οι μεσάζοντες ανακοίνωσαν διακοπή κοψίματος και επανήλθαν με προσφορά στα 0,40 €/κιλό — μια τιμή που οι περισσότεροι παραγωγοί θεώρησαν εξευτελιστική. Η αντίδραση ήταν περιορισμένη και η αγορά τελικά ξαναπήγε στα 0,50 €, παρουσιάζοντας ως «διόρθωση» αυτό που πολλοί στον κάμπο βλέπουν ως συστηματική χειραγώγηση.

Το 0,50 δεν είναι 0,50: Ο παραγωγός μένει με 0,35 ευρώ

Πίσω από την ονομαστική τιμή κρύβεται μια πραγματικότητα που οι μη γνώστες δύσκολα αντιλαμβάνονται:

• κρατήσεις και εργατικά

• 5% τεχνική αφαίρεση βάρους

• απώλεια από το βάρος του τελάρου

• αυξημένα λειτουργικά έξοδα

Όλα αυτά μετατρέπουν το 0,50 €/κιλό σε περίπου 0,35 € καθαρό. Όπως λένε οι παραγωγοί, «ούτε για να πληρώσεις τα μεροκάματα δεν φτάνει».

Πέντε χρόνια στασιμότητας — με τα κόστη διπλά

Οι τιμές παραγωγού στις κλημεντίνες μένουν σχεδόν αμετάβλητες την τελευταία πενταετία. Την ίδια στιγμή:

• τα εργατικά ανέβηκαν από 30 € στα 50 €

• τα καύσιμα αυξήθηκαν κατακόρυφα

• το ρεύμα εκτοξεύτηκε

• τα γεωργικά εφόδια σχεδόν διπλασιάστηκαν

Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: ο παραγωγός πληρώνει τα πάντα πιο ακριβά αλλά πληρώνεται το ίδιο. Η εξίσωση είναι μαθηματικά αδύνατη.

Κι όμως… στα ράφια η κλημεντίνη πολλαπλασιάζεται

Στο Ναύπλιο, την ίδια μέρα που ο παραγωγός παλεύει για τα 0,35 €, ο καταναλωτής βλέπει:

• Λαϊκή αγορά: 1,00–1,50 €/kg

• Μανάβικα: 1,50 €/kg

• Σούπερ μάρκετ: 1,89–1,90 €/kg

Στη Θεσσαλονίκη η ψαλίδα ανοίγει ακόμη περισσότερο: 2,50–3,00 €/kg.

Η διαδρομή από τον κάμπο στο ράφι πολλαπλασιάζει την τιμή έως και οκτώ φορές. Το μόνο σταθερό σημείο σε αυτή τη διαδρομή είναι το χαμηλό εισόδημα του παραγωγού.

Η Αργολίδα μαραζώνει σιωπηλά

Στον κάμπο, οι εικόνες μιλούν από μόνες τους. Υπάρχουν κτήματα που εγκαταλείπονται, άλλοι παραγωγοί μειώνουν περιποιήσεις για να συγκρατήσουν το κόστος, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που δηλώνουν πως «αυτό είναι το τελευταίο χρόνο που ασχολούμαι».

Η νέα γενιά αγροτών πρακτικά εξαφανίζεται. Με τέτοια περιθώρια κέρδους, ελάχιστοι νέοι σκέφτονται να συνεχίσουν.

“Περιμένουμε να επιβιώσει ο πρωτογενής τομέας;”

Η αγανάκτηση είναι πλέον κοινός τόπος σε όλη την Αργολίδα. Οι παραγωγοί αισθάνονται ότι βρίσκονται παγιδευμένοι ανάμεσα σε μια αμείλικτη αγορά και σε ένα κόστος που ανεβαίνει ασταμάτητα.

Όπως λέει ένας παραγωγός που συναντήσαμε δίπλα στο χωράφι του:
«Είναι σαν να σε βάζουν να τρέχεις με βαρίδια, και μετά να σου λένε γιατί έμεινες πίσω».

Η πραγματικότητα πίσω από τις όμορφες εικόνες

Οι κλημεντίνες της Αργολίδας είναι από τις καλύτερες στην Ελλάδα. Το πρόβλημα δεν είναι το προϊόν. Είναι η οικονομία γύρω από αυτό. Μια οικονομία όπου:

• ο παραγωγός βρίσκεται μόνιμα στο ασθενέστερο σημείο,

• ο καταναλωτής πληρώνει ακριβά,

• και το μεγαλύτερο ποσοστό της αξίας χάνεται κάπου στη μέση της διαδρομής.

Επίλογος

Το 2025 αποδεικνύεται άλλη μια δύσκολη χρονιά για τους εσπεριδοκαλλιεργητές της Αργολίδας. Όσο η τιμή παραγωγού παραμένει καθηλωμένη και τα κόστη καλπάζουν, ο πρωτογενής τομέας όχι μόνο δεν ενισχύεται — συρρικνώνεται.

Και αν κάτι δείχνει ξεκάθαρα την πραγματικότητα, είναι αυτό που βλέπει κανείς περπατώντας στον κάμπο: χωράφια κουρασμένα, αγρότες ακόμα πιο κουρασμένοι και μια αγωνία που μεγαλώνει χρόνο με τον χρόνο.