Οικοδομικές άδειες θα εκδίδει το κτηματολόγιο – Τι αλλάζει

Ta κτηματολογικά γραφεία θα είναι οι νέες πολεοδομίες. Αυτό προβλέπει νομοθέτημα για την επαναφορά στο κεντρικό κράτος της αρμοδιότητας έκδοσης οικοδομικών αδειών, το οποίο παρουσιάστηκε χθες στο υπουργικό συμβούλιο.

Οι υπηρεσίες δόμησης θα απορροφηθούν από το Εθνικό Κτηματολόγιο μέσα σε έναν νέο οργανισμό, ο οποίος θα διαχειρίζεται ταυτόχρονα τη βάση δεδομένων για την ιδιοκτησία στη χώρα μας και θα αδειοδοτεί τη δόμηση.

Η διάρθρωση

Σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν χθες, ο νέος φορέας θα ονομάζεται «Εθνικός Οργανισμός Κτηματολογίου και Ελέγχου Δόμησης» (ΕΟΚΕΔ). Και θα βασίζεται στη σημερινή δομή του Εθνικού Κτηματολογίου, δηλαδή 20 περιφερειακά και 77 τοπικά γραφεία (που θα ονομαστούν περιφερειακά και τοπικά κέντρα δόμησης).

Η συγχώνευση των δύο φορέων είναι η κατάληξη της σφοδρής διαμάχης ανάμεσα στους δήμους από τη μια πλευρά και στο υπουργείο Περιβάλλοντος και το Τεχνικό Επιμελητήριο από την άλλη.

Οσον αφορά τις αρμοδιότητες, ο νέος φορέας θα αποσπάσει από τους δήμους ό,τι είχε απομείνει σχετικά με την έκδοση οικοδομικών αδειών: την έκδοση βεβαιώσεων όρων δόμησης και προεγκρίσεων (υποχρεωτικές μόνο για τα μεγάλα κτίρια), την τυπική αρμοδιότητα της έκδοσης οικοδομικών αδειών, τον έλεγχο κατασκευών και γενικά την τήρηση της πολεοδομικής νομοθεσίας. Υπενθυμίζεται ότι εδώ και αρκετά χρόνια οι οικοδομικές άδειες εκδίδονται αυτόματα, μέσω μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας την οποία ελέγχει το Τεχνικό Επιμελητήριο και με την ευθύνη του ιδιώτη μηχανικού, χωρίς την εμπλοκή της πολεοδομίας.

Νέο πλαίσιο δόμησης: Οι πολεοδομίες στο Κτηματολόγιο, ψηφιακοί φάκελοι και έλεγχος αδειών με ΑΙ

Ο νέος οργανισμός θα έχει έναν κεντρικό διοικητή (κατά το πρότυπο φορέων όπως ο ΕΦΚΑ και η ΔΥΠΑ), καθώς και δύο υποδιοικητές: έναν για τα θέματα κτηματολογίου και έναν για τα θέματα δόμησης. Ο φορέας θα απορροφήσει το σημερινό προσωπικό των πολεοδομιών, καθώς είναι προφανές ότι το προσωπικό των κτηματολογικών γραφείων δεν έχει καμία σχέση με τα πολεοδομικά ζητήματα.

Η συγχώνευση των δύο φορέων είναι η κατάληξη της σφοδρής διαμάχης ανάμεσα στους δήμους από τη μια πλευρά και στο υπουργείο Περιβάλλοντος και το Τεχνικό Επιμελητήριο από την άλλη, με αφορμή τις παρεμβάσεις δημάρχων για την ανάσχεση της δόμησης με τη χρήση των κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Οι δήμαρχοι είχαν διατάξει τις πολεοδομίες, που τυπικά υπάγονται στους δήμους, να μην εκδίδουν τέτοιες άδειες, υποστηρίζοντας ότι οφείλουν να προασπίσουν το πολεοδομικό κεκτημένο. Το γεγονός αυτό τους οδήγησε σε ανοιχτή σύγκρουση με το υπουργείο και τον κατασκευαστικό κλάδο. Πάντως, το υπουργείο Περιβάλλοντος επικαλέστηκε χθες απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, με την οποία ακυρώθηκε ως αντισυνταγματική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Αθηναίων να παύσει την έκδοση αδειών με τη χρήση κινήτρων.

Οι δήμοι, σύμφωνα με τις χθεσινές ανακοινώσεις, θα διατηρήσουν τις αρμοδιότητες εκείνες που σχετίζονται με τον πολεοδομικό σχεδιασμό, όπως η εκπόνηση και παρακολούθηση πολεοδομικών μελετών, αναπλάσεων και επεκτάσεων των σχεδίων πόλης, τη διαχείριση των κοινόχρηστων χώρων και τη σύνταξη πράξεων εφαρμογής. Να σημειωθεί ότι οι δήμοι δεν έχουν πια την ευθύνη εκπόνησης πολεοδομικών σχεδίων (η εκπόνηση των οποίων ανατέθηκε κεντρικά από το υπουργείο Περιβάλλοντος μέσω του ΤΕΕ) αλλά ούτε και αποφασιστικό ρόλο σε αυτά, καθώς οι τελικές αποφάσεις ανήκουν στο υπουργείο Περιβάλλοντος. Το ΥΠΕΝ έχει επίσης πάρει τον έλεγχο των σημειακών ή ευρύτερων τροποποιήσεων του σχεδίου πόλης μέσω της εκπόνησης Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, στα οποία επίσης οι δήμοι έχουν «διακοσμητικό» ρόλο.

Τέλος, σύμφωνα με τις χθεσινές ανακοινώσεις, θα υπάρξουν και αλλαγές τόσο στον τρόπο έκδοσης οικοδομικών αδειών, όσο και στους πολεοδομικούς ελέγχους, οι οποίοι δεν πραγματοποιούνται σήμερα ούτε δειγματοληπτικά. Θα δημιουργηθεί λοιπόν ένα «μητρώο ανεξάρτητων ελεγκτών δόμησης» (διαφορετικό προφανώς από το υφιστάμενο σήμερα μητρώο ελεγκτών δόμησης) που θα ελέγχει υποχρεωτικά όλες τις άδειες πριν από την έναρξη εργασιών. Παράλληλα, θα γίνει χρήση… τεχνητής νοημοσύνης για τον εντοπισμό των αδειών που χρειάζονται προτεραιότητα στον έλεγχο (καθώς η «συμβατική» νοημοσύνη δεν δείχνει να επαρκεί).

Οι ασυνέχειες

Οι ανακοινώσεις του υπουργείου ωστόσο παρουσιάζουν και αρκετές ασυνέχειες. Για παράδειγμα, η μεταρρύθμιση παρουσιάζεται ως «ενιαίο σημείο διοίκησης για όλα τα θέματα που αφορούν ακίνητη ιδιοκτησία», το οποίο βέβαια δεν είναι αληθές καθώς σημαντικά θέματα όπως λ.χ. τα φορολογικά, οι τιμές ζώνης θα εξακολουθούν να ανήκουν σε άλλους φορείς. Επίσης, παρουσιάζεται ως πρώτη αιτία για τη μεταρρύθμιση η «διαφοροποίηση στην εφαρμογή των διαδικασιών μεταξύ διαφορετικών περιοχών», κάτι που βέβαια είναι ευθύνη του υπουργείου Περιβάλλοντος και θα συνεχίσει να είναι και στον νέο φορέα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι πρόσφατες εκθέσεις της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας για τη Μήλο, που υπέδειξαν ότι το υπουργείο δεν έδωσε στις πολεοδομίες οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή της νομολογίας του ΣτΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση. Τέλος, ένα σημείο που θα πρέπει να διευκρινιστεί είναι σε ποιον θα υπάγεται ο νέος φορέας, καθώς το κτηματολόγιο ανήκει σήμερα στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Κάτι που εκ του αποτελέσματος δεν έχει ωφελήσει ιδιαίτερα την ολοκλήρωση του έργου, αλλά αντίθετα οδήγησε σε πολιτικές τοποθετήσεις άσχετων προσώπων σε κρίσιμες θέσεις, κατά τη θητεία… δραστήριων πολιτικών προϊσταμένων.

πηγη