Από την αρνητική στη θετική γνωμοδότηση “εν μια νυκτί”: Τι συνέβη με τη ΜΠΕ του έργου στην παραλιακή Ναυπλίου – Νέας Κίου ?

Αλλαγή στάσης της αρχαιολογίας και γρήγορη έγκριση του έργου από την Περιφέρεια προκαλούν ερωτήματα .

Σοβαρά ερωτήματα για τη λειτουργία των θεσμικών ελέγχων προκαλεί η υπόθεση της αξιοποίησης της παραλιακής ζώνης Ναυπλίου – Νέας Κίου, μετά  απόσυρση της αρχικής αρνητικής γνωμοδότησης της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων και την αντικατάστασή της με νέα, θετική.

Η αρχική γνωμοδότηση που “πάγωσε” το έργο

Με το άνοιγμα της δημόσιας διαβούλευσης για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), αναρτήθηκε η αρνητική γνωμοδότηση της Εφορείας Αρχαιοτήτων. Σύμφωνα με νομικούς και περιβαλλοντικούς ειδικούς, μια τέτοια γνωμοδότηση αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για την έγκριση οποιουδήποτε έργου.
Οι πολίτες που ενημερώθηκαν για την αρνητική εισήγηση θεώρησαν ότι η διαδικασία θα ακολουθήσει την προβλεπόμενη πορεία: το έργο δεν θα προχωρούσε.

Η δημόσια διαβούλευση και τα σχόλια των πολιτών

Κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης κατατέθηκαν δεκάδες σχόλια, αρκετά από τα οποία ανέδειξαν σοβαρές ελλείψεις της ΜΠΕ. Μεταξύ άλλων, επισημάνθηκαν:

• ανεπαρκής αξιολόγηση των επιπτώσεων στον προστατευόμενο υγρότοπο,

• ασάφειες και κενά ως προς τη μεθοδολογία της μελέτης,

• μη τεκμηριωμένες παρεμβάσεις σε περιοχές ιδιαίτερης οικολογικής και πολιτιστικής σημασίας.

Όπως αναφέρει κάτοικος της περιοχής στο ρεπορτάζ,
«Η αρνητική γνωμοδότηση της αρχαιολογίας ήταν μια εγγύηση ότι το έργο θα ελεγχθεί σοβαρά. Μετά τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν οι πολίτες, όλοι θεωρούσαμε ότι η ΜΠΕ δεν θα έπαιρνε έγκριση».

Η ξαφνική αλλαγή: απόσυρση και αντικατάσταση της γνωμοδότησης

Λίγες μόνο ώρες μετά το κλείσιμο της διαβούλευσης, η αρχική αρνητική γνωμοδότηση αποσύρθηκε από τη δημόσια πλατφόρμα. Στη θέση της αναρτήθηκε νέα γνωμοδότηση, αυτή τη φορά θετική.

Η αλλαγή αυτή—χωρίς δημόσια αιτιολόγηση—προκάλεσε αίσθηση. Σύμφωνα με πηγές που παρακολουθούν τη διαδικασία, η αντικατάσταση της εισήγησης «ακυρώνει de facto» την ουσία της δημόσιας διαβούλευσης.

Η Περιφέρεια εγκρίνει τη ΜΠΕ της… ίδιας της Περιφέρειας

Λίγο αργότερα, η Περιφέρεια Πελοποννήσου ενέκρινε πανηγυρικά τη ΜΠΕ. Λέγεται ότι είναι η ίδια αρχή που:

• παρήγγειλε τη μελέτη,

• τη διαχειρίστηκε,

• και τελικά την ενέκρινε.

Όπως ισχυρίζονται πολίτες,  το γεγονός αυτό προκαλεί συζητήσεις για πιθανή σύγκρουση συμφερόντων, καθώς στην πράξη ο φορέας υλοποίησης αξιολόγησε το ίδιο το έργο του.

Το ΚΑΣ δίνει το “πράσινο φως”

Η υπόθεση κορυφώθηκε με τη θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), το οποίο ενέκρινε το έργο παρά τα σημεία που είχε επισημάνει στην αρχική της εισήγηση η τοπική Εφορεία.

«Η πρώτη γνωμοδότηση έθετε ξεκάθαρα ζητήματα. Το ότι αποσύρθηκε χωρίς εξήγηση δημιουργεί την αίσθηση ότι κάτι δεν λειτουργεί σωστά», αναφέρει κάτοικος που συμμετείχε στη διαβούλευση.

Οι πολίτες μιλούν για “μεθοδική αποδυνάμωση των θεσμών”

Για πολλούς πολίτες, η αλληλουχία των γεγονότων δημιουργεί εικόνα συστηματικής παράκαμψης των μηχανισμών ελέγχου.

«Παρακολουθούμε άφωνοι. Οι διαδικασίες που υπάρχουν για να προστατεύουν το δημόσιο συμφέρον φαίνεται να αλλάζουν ανάλογα με το αποτέλεσμα που χρειάζεται να βγει», δηλώνει μέλος περιβαλλοντικής συλλογικότητας.

Το συμπέρασμα

Η υπόθεση της παραλιακής ζώνης Ναυπλίου – Νέας Κίου δεν αφορά μόνο ένα τοπικό έργο. Αγγίζει ζητήματα δημοκρατίας, θεσμικής αξιοπιστίας και διαφάνειας στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης στη χώρα.

Τα ερωτήματα που μένουν αναπάντητα είναι κρίσιμα:

• Για ποιο λόγο αποσύρθηκε η αρχική αρνητική γνωμοδότηση;

• Με ποια κριτήρια αντικαταστάθηκε από θετική;

• Πώς διασφαλίζεται η αμεροληψία όταν ο ίδιος φορέας παράγει και εγκρίνει μια μελέτη;

• Και τελικά: λειτουργούν οι θεσμοί όπως προβλέπεται ή προσαρμόζονται κατά περίπτωση;